Wet DBA en recruitment: eindelijk duidelijkheid? Alles wat je moet weten in 2025-2026
De Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (Wet DBA) blijft voor veel recruitment professionals, HR-managers en ondernemers een lastig onderwerp. Vanuit mijn rol als Lead Recruitment en verantwoordelijk voor de external desk bij Stater, merk ik dat er nog veel onduidelijkheid en onzekerheid is. Hoog tijd om alle belangrijke informatie én praktische tips helder op een rij te zetten.
Wat is de Wet DBA precies?
De Wet DBA werd in 2016 ingevoerd om schijnzelfstandigheid onder freelancers (zzp’ers) tegen te gaan. Vanaf 2025 wordt deze wet weer actief gehandhaafd door de Belastingdienst. Vanaf 2026 loop je als opdrachtgever zelfs risico op boetes en naheffingen als blijkt dat je freelancers eigenlijk in loondienst had moeten nemen.
Hoe bepaalt de Belastingdienst of iemand écht zzp’er is?
De Belastingdienst kijkt vooral naar drie zaken:
Gezagsverhouding: Bepaalt de opdrachtgever hoe, wanneer en waar de werkzaamheden plaatsvinden?
Ondernemersrisico: Loopt de zzp’er financieel risico, bijvoorbeeld bij ziekte of tegenvallende resultaten?
Zelfstandigheid: Werkt de zzp’er voor meerdere opdrachtgevers, is er ruimte voor eigen acquisitie, en is hij of zij duidelijk ondernemer?
Recente jurisprudentie: meer ruimte dan gedacht
Rechters blijken vaak minder strikt te zijn dan wat de regels op papier lijken te suggereren. Twee recente voorbeelden:
Consultant-zaak Rotterdam (december 2024): De rechter oordeelde dat een consultant die jarenlang exclusief voor één opdrachtgever werkte toch zelfstandig was, omdat hij zelf zijn uren bepaalde, grote vrijheid had in de werkwijze en financieel risico liep.
Hoge Raad (Uber-zaak, februari 2025): De Hoge Raad bevestigde dat ondernemerschap doorslaggevend kan zijn bij de beoordeling. Twee freelancers kunnen hetzelfde werk doen, waarbij één persoon toch als werknemer gezien wordt, en de ander als zzp’er, afhankelijk van hoe ze zich profileren en gedragen als ondernemer.
Deze uitspraken laten zien dat het in de praktijk gaat om het totaalbeeld. Eén criterium bepaalt niet alles, en daardoor is er meer ruimte voor nuance en maatwerk dan veel opdrachtgevers denken.
Praktische tips voor recruiters en HR-professionals
Hoe kun je nu al goed inspelen op deze regelgeving en eventuele problemen voorkomen? Hierbij een aantal praktische tips:
Maak heldere afspraken: Zorg dat afspraken op papier overeenkomen met hoe het werk daadwerkelijk plaatsvindt.
Beperk het werkgeversgezag: Geef freelancers zoveel mogelijk vrijheid in de uitvoering van hun werk. Zorg ervoor dat ze niet volledig geïntegreerd zijn alsof ze werknemers zijn.
Stimuleer ondernemerschap: Laat freelancers eigen verantwoordelijkheid dragen voor resultaat, acquisitie en planning.
Evalueer regelmatig: Check regelmatig of de werkpraktijk nog overeenkomt met de gemaakte afspraken.
Let op tarieven: Wees extra scherp bij freelancers met lage tarieven en langdurige opdrachten, omdat dit sneller duidt op een dienstverband.
Wat kun je nu concreet doen?
Gebruik 2025 als voorbereidingsjaar. Zorg ervoor dat je je processen rondom het inzetten van freelancers goed inricht en duidelijk documenteert. Dit scheelt veel zorgen en risico's vanaf 2026.
Nog vragen of wil je eens verder sparren?
Wil je dieper ingaan op jouw specifieke situatie of sparren over een effectieve aanpak binnen jouw organisatie? Neem gerust contact met me op. Samen zorgen we ervoor dat jij klaar bent voor de toekomst!
